Władza rodzicielska

Władza rodzicielska

Dla dobra dziecka

Zakres władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska obejmuje całokształt spraw dziecka i pieczę nad jego osobą, zarząd jego majątkiem oraz jego reprezentowanie. Podstawową zasadą przy jej wykonywaniu jest dobro dziecka, przepisy stanowią bowiem, że władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny.

Co do zasady władza rodzicielska matki dziecka powstaje z chwilą urodzenia dziecka.
Ojciec dziecka nabywa władzę rodzicielską:
w chwili urodzenia się dziecka - w przypadku urodzenia się dziecka pochodzącego z małżeństwa lub w przypadku uznania ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego przed jego narodzeniem
po urodzeniu się dziecka - w trybie sądowego ustalenia ojcostwa albo na skutek dobrowolnego uznania ojcostwa po urodzeniu się dziecka 

Władza rodzicielska trwa aż do osiągnięcia pełnoletniości przez dziecko, chyba że ustanie wcześniej
na skutek zdarzeń takich jak:
• orzeczenia zmieniające sytuację prawną dziecka w aktach stanu cywilnego* dziecka
• orzeczenie orzekające ubezwłasnowolnienie rodziców,
• brak pełnej zdolności do czynności prawnych rodzica
• śmierć rodzica/dziecka. 
• orzeczenia sądu bezpośrednio ingerujące we władzę rodzicielską (np. zawieszenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej) 

Akt urodzenia dziecka stanowi wyłączny dowód stanu cywilnego dziecka, w tym jego urodzenia, imienia i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, pochodzenia od rodziców, jego płci, zgonu. Na stan cywilny dziecka wpływa też treść orzeczeń sądowych dotyczących zaprzeczenia i ustalenia macierzyństwa, zaprzeczenia lub ustalenia ojcostwa, ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa lub przysposobienia dziecka

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

Czy rodzic może działać samodzielnie? Czy np. może sam, bez uzgodnienia z drugim rodzicem, zmienić szkołę, do której uczęszcza dziecko? 

To są pytania bardzo ważne w szczególności w przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu, zwłaszcza, gdy są skonfliktowani i nie potrafią dojść do porozumienia w sprawach dziecka. A przecież decyzje dotyczące dziecka trzeba podejmować na bieżąco.

Jeśli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, oboje rodzice są równouprawnieni w zakresie jej wykonywania. Zakres sprawowanej przez rodziców władzy rodzicielskiej jest niezależny od pozostawania przez nich w związku małżeńskim

Przepisy przewidują, że jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, zaś w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Istotne sprawy dziecka

Istotne sprawy dziecka

Brak jest definicji „istotnych spraw dziecka”. W orzecznictwie wskazuje się, że sprawa może być istotna niejako obiektywnie (np. wyjazd dziecka za granicę), jak również tylko w konkretnym indywidualnym przypadku (np. uczęszczanie dziecka dodatkowo do szkoły muzycznej).

Przykłady z orzecznictwa

Za istotne sprawy dziecka uznaje się m.in. decyzje dotyczące:
• nazwiska dziecka
• zmiany imienia dziecka
• zmiany szkoły
• wyboru szkoły
• wyjazdu dziecka na pobyt stały za granicę
• wyjazdu dziecka za granicę na wakacje
• posiadania paszportu
• wystąpienia z wnioskiem o wydanie dowodu osobistego dla dziecka
• czasowego powierzenia pieczy nad dzieckiem innej osobie
• udziału dziecka w wyprawie wysokogórskiej
• udziału dziecka w długim rejsie morskim 

Brak współdziałania rodziców

Czynności prawne dokonane przez jednego rodzica samodzielnie i bez uzgodnienia z drugim rodzicem co do zasady pozostają skuteczne względem osób trzecich. Jednak naruszenie przez rodzica obowiązku wspólnego podejmowania decyzji w zakresie istotnych spraw dziecka może prowadzić do ingerencji sądu opiekuńczego we władzę rodzicielską, do jej ograniczenia w przypadku zagrożenia dobra dziecka a nawet do pozbawienia władzy rodzicielskiej, o ile zachowanie rodzica zostanie uznane za nadużycie władzy rodzicielskiej.

Orzeczenie o władzy rodzicielskiej 

W wyroku rozwodowym 

dla dobra dziecka 

Jeśli rozwodzący się małżonkowie nie porozumieli się co do władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem/dziećmi po rozwodzie decyzja w tym zakresie będzie należeć do sądu. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie wychowawcze małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.

Sąd decydując, któremu z rodziców powierzyć władzę rodzicielską w pierwszej kolejności dokona oceny zasadności pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, a nie jej powierzenia jednemu z nich wraz z ograniczeniem władzy drugiego rodzica. W braku przesłanek do pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Sąd może także orzec o pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców w wyroku rozwodowym nie musi wynikać z negatywnej oceny jego kompetencji wychowawczej. Może być wyłącznie konsekwencją tego, że sąd uzna, że drugi z małżonków daje lepszą rękojmię w zakresie władzy rodzicielskiej, a brak jest podstaw do pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Przy istnieniu silnego konfliktu między małżonkami, prawdopodobieństwo pozostawienia obojgu władzy rodzicielskiej jest nikłe. W razie powierzenia wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców niedopuszczalne jest wydanie orzeczenia o pieczy naprzemiennej. Piecza naprzemienna wymaga w pełni wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i zgodnego współdziałania rodziców.

Kancelaria Radcy Prawnego
Małgorzata Lenda
radca prawny
© Copyright Małgorzata Lenda. All Rights Reserved.

DANE KONTAKTOWE

+48 506 00 11 30

m.lenda@malgorzata-lenda.pl

Al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa